Wilde rijst (Zizania palustris) staat bekend als de "kaviaar onder de granen". In tegenstelling tot zijn naam, is wilde rijst eigenlijk de zaden van moerasgras. Andere veel voorkomende namen zijn waterhaver, Canadese rijst, moerashaver en merelhaver.
Een inheemse, in het water levende, oude graankorrel die groeit in geïsoleerde rivierbeddingen, moerassen en ondiepe meren in Noord-Amerika. Wilde rijst bloeit in gebieden met zoet of brachiaal water. Wilde rijst ontspruit uit een bed van voedzame alluviale modder. In feite is wilde rijst een van de slechts twee granen die inheems zijn in Noord-Amerika en het staatsgraan van Minnesota.
Tegen het hoogtepunt van de zomer zal de grasstengel tot 10 tot 12 voet boven de waterlijn zijn gegroeid. Uit deze stevige, houtachtige stengel komen 4 voet hoge stekels tevoorschijn uit de grasstengel. Naarmate de spikes volwassen worden, verschijnen fruitkoppen als geelachtig groene bloemen. Naarmate de bloemen zich ontwikkelen, worden ze donkerpaars dik met zaden. Onder de vruchthoofd dansen drie kleine geweien als veren in de wind.
Naarmate de zaden rijpen, vallen ze in het water waar ze in de modder rusten tot ze ontkiemen en het groeiproces in de lente hernieuwen. Wilde rijst, ook wel Indiase rijst genoemd, komt ook oorspronkelijk uit gebieden in Azië die vergelijkbare ecologische omstandigheden bieden.
Wilde rijst, een delicate plant, vereist speciale vaardigheden bij het oogsten om het proces van opnieuw zaaien en hergroei niet te belemmeren.
Als je een moerassig gebied, een ondiep meer of een vijver op je boerderij hebt, is wilde rijst een geweldig gewas om te verbouwen. Wilde rijst heeft het hele jaar door water nodig en zal groeien in water zo ondiep als 4 inch en zo diep als 4 voet. De ideale groeidiepte is 18 tot 22 inch.
De beste tijd om wilde rijstzaden te planten is in de herfst, voor de eerste nachtvorst. Zaad van wilde rijst vereist een langere periode van koude kiemrust om kieming te vergemakkelijken. Droog zaad is dood zaad. Houd het zaad vochtig en vrij van schimmel voor het planten.
Gerelateerd bericht: Hoe een viskweekvijver te bouwen
Zaai wilde rijstzaden met een snelheid van 30 tot 35 pond per hectare voor een overvloedige oogstopbrengst in het eerste jaar. Zend zaad van wilde rijst uit vanaf de kustlijn of vanaf een boot. Levensvatbaar zaad zal zinken om zich te vestigen in de zachte bodemmodder. Kaf en onrijp zaad drijven op het wateroppervlak waar het voedsel is voor vissen, schildpadden, meeuwen en andere watervogels.
Wilde rijst kan een beetje een uitdaging zijn om te verbouwen. Met geduld en doorzettingsvermogen kan een jaarlijks producerend wild rijstbed echter een overvloedige, hernieuwbare voedselbron vormen. Wilde rijst ontkiemt met de eerste warmte van de lente.
Wilde rijst doet het het beste in noordelijke klimaten; United Plant Hardiness Zones 4 en kouder. Wilde rijst zal echter groeien in de warmere klimaten, hoewel de groei wordt belemmerd door planten die een volwassen hoogte van 4 tot 6 voet bereiken. Oregon en Noord-Californië zijn solide producenten van wilde rijst, hoewel de oogstopbrengsten niet zo overvloedig zijn als die van de meer noordelijke regio's.
Ongeveer vier tot zes weken na het ontkiemen verschijnen er bladeren aan het wateroppervlak. Het is belangrijk dat de waterstanden tijdens deze kritieke groeiperiode niet fluctueren. De drijvende plant heeft nog steeds ondiepe, delicate wortels die kunnen worden verstoord of ontworteld met snel stijgende waterstanden. Golfslag veroorzaakt door harde wind kan er ook voor zorgen dat wortels losraken en afsterven.
Naarmate de krachtig groeiende plant tot een hoogte van maximaal 12 voet lang rijpt, ontwikkelen zich zaden. Vijvers die in de heetste dagen van augustus opdrogen, kunnen nog steeds de wilde rijstteelt ondersteunen, zolang het grondwaterpeil dicht bij het bodemoppervlak blijft.
Om de best mogelijke oogst te produceren, is onkruidbestrijding een prioriteit. Pas op voor wateronkruiden zoals Sparganium, duizendblad en hoornstaartbies. Vee en vogels kunnen plagen zijn die graag van het smakelijke, rijpe graan eten.
Wilde rijst wordt in de herfst geoogst wanneer de bloemhoofdjes zijn gerijpt en rijk paars zijn geworden. Wilde rijst wordt geoogst volgens dezelfde traditionele methoden die al generaties lang worden gebruikt. Met een lange paal wordt een kano of bootje door de rijstvelden voortbewogen.
Eén persoon die de paal bedient, staat voorin het schip, terwijl een andere persoon, bekend als de "klopper", achterin de boot blijft zitten. De "klopper" buigt de rijststengels voorzichtig over de boot en gebruikt vervolgens twee cederstokken om de rijstkorrels voorzichtig van de stengel te tikken, waardoor het graan in een deken wordt opgevangen.
Een deel van de korrels valt terug in het water en levert zaad voor de groei van de volgende jaren.
Traditioneel werden wilde rijstkorrels uitgespreid op berkenschors of een deken om te drogen, en vervolgens geroosterd of uitgedroogd om de schil te verwijderen. Tegenwoordig worden de korrels meestal in zakken gedaan en naar commerciële faciliteiten gebracht voor verwerking. Na het drogen worden de korrels bewaard in vochtbestendige, afgesloten plastic bakjes of glazen potten.
De wilde rijstplant produceert zaadkorrels die slank, lang en donkerbruin of zwart zijn. De voedzame zaden vertonen een kenmerkende nootachtige of aardse smaak. Wilde rijst is commercieel verkrijgbaar in drie verschillende kwaliteiten en kan online worden gekocht, bij speciaalzaken, etnische buurtmarkten en bij lokale telers en oogsters. Er zijn drie verschillende soorten wilde rijst:
Meestal gebruikt als vervanging voor aardappelen of rijst, is wilde rijst een licht verteerbaar voedsel. Het bevat veel koolhydraten en eiwitten, veel antioxidanten, weinig vet en is glutenvrij.
Purdue University's Department of Horticulture adviseert dat het mineraalgehalte van wilde rijst, dat rijk is aan kalium en fosfor, gunstig afsteekt bij maïs, tarwe, haver en gerst. Hoewel verwerkte wilde rijst vitamine A mist, is het een uitstekende bron van de B-vitamines:niacine, thiamine en riboflavine.
Typisch wordt wilde rijst geserveerd als bijgerecht bij vlees, gebruikt in stoofschotels, gegeten als ontbijtgranen of gebruikt als additief in gehaktbrood, stoofschotels, soepen, brood, koekjes, pannenkoeken en gebak.
Het planten van wilde rijst in vijvers op boerderijen zorgt niet alleen voor voedselvoorziening voor mensen en dieren in het wild, maar komt ook de kwaliteit van het water ten goede.
Gerelateerd bericht: Hoe maak je een doe-het-zelf regenton
Wilde rijst bindt voedingsstoffen, bindt losse grond en fungeert als een windscherm door winden over ondiepe meren en wetlands te bufferen. Stabilisatie van de waterkwaliteit verhoogt de helderheid van het water en helpt algenbloei te verminderen.
Wilde rijst wordt net als gerst of andere granen bereid:in een rijstkoker of gekookt op het fornuis.
Wilde rijst barst open tijdens het koken, dus het is gemakkelijk te zien wanneer het klaar is. Pluis en breng op smaak met zout, peper en boter.
Wilde rijst zet prachtig uit als het wordt gekookt:een kopje ongekookte wilde rijst is goed voor vier kopjes gekookt graan. Probeer rozijnen, noten, paddenstoelen, veenbessen, kastanjes, pompoenpitten of verse kruiden toe te voegen voor een smakelijk bijgerecht bij geroosterde eend of wild.
Wilde rijst past goed bij andere granen en kan samen met zilvervliesrijst, linzen of gerst worden gekookt. Wilde rijst blijft tot een week vers in de koelkast of tot 3 maanden in de diepvries.
Een evolutionair graan, wilde rijst heeft een lange geschiedenis als voedselbron die meer dan 12.000 jaar teruggaat. Niet alleen heeft wilde rijst gediend als basisvoedsel voor voorouderlijke volken van uiteenlopende culturen, maar het is ook een belangrijke voedselbron en leefgebied voor vissen, vogels en andere dieren in het wild.
In de Verenigde Staten gedijt wilde rijst, een inheems eenjarig gras, in Michigan, Minnesota, Wisconsin, Iowa, Noord-Ohio, Noord-Idaho, Oost-Washington en Noordwest-Montana.
Vroege Noord-Amerikaanse inwoners, voornamelijk de Ojibway-, Menomini- en Cree-stammen in de Noord-Centrale regio van het continent, gebruikten het voedzame graan vaak. Ze lieten ook Europese bonthandelaren en vroege kolonisten kennismaken met de onvergetelijke, taaie textuur en nootachtige smaak van wilde rijst. Tegenwoordig is wilde rijst een gastronomische toevoeging aan gerechten van culturen over de hele wereld.