Rode klaver biedt voordelen voor zuivel

De auteur is emeritus hoogleraar zuivelvoeding aan de Cornell University.

Rode klaver is een peulvruchtenvoeder dat in sommige situaties kan worden gebruikt als vervanging voor alfalfa. Dit voer kan groeien op bodems die niet geschikt zijn voor luzerne. Deze omvatten slecht doorlatende bodems en een breed pH-bereik (5,8 tot 7). In deze situatie kunnen opbrengsten van rode klaver hogere opbrengsten hebben dan luzerne.

Er zijn enkele verschillen in de samenstelling van voedingsstoffen tussen alfalfa en rode klaver. Het ruw eiwitgehalte kan vergelijkbaar zijn, maar rode klaver heeft minder oplosbaar eiwit en meer pens onafbreekbaar eiwit. Dit komt door polyfenoloxidase-enzymen in rode klaver. Vezelniveaus kunnen ook op luzerne lijken, maar rode klaver heeft een lagere lignine en een hogere verteerbaarheid van neutrale detergentvezels (NDF). Bij rode klaver is de snelheid waarmee de verteerbaarheid van vezels afneemt naarmate de rijpheid vordert echter langzamer. Uit gegevens van proeven in New York bleek dat rode klaver hoger was in suikers en lager in zetmeel dan luzerne.

Bewezen resultaten

Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd aan de Universiteit van Wisconsin en het USDA Dairy Forage Research Center, waarbij luzerne en rode klaverkuilen in melkveevoer werden vergeleken. De gebruikte voeders waren 50% tot 70% ruwvoer in het totale rantsoen droge stof. Het ruwvoedergedeelte van de diëten was 100% luzerne of rode klaverkuil. De inname van droge stof was meestal lager bij het voer van rode klaver, maar dit was statistisch anders in slechts drie van de zeven gerapporteerde onderzoeken. De melkproductie was hoger op de rode klaverdiëten in één proef en lager in twee andere proeven. De efficiëntie van het stikstofgebruik en de energieverteerbaarheid waren meestal hoger wanneer rode klaverkuil werd gevoerd.

In een van de proeven bevatte het voer dat de koeien kregen met het rode klaverdieet minder vochtrijke korenaren en meer sojameel dan het graanmengsel dat werd gevoerd met het luzernekuilvoer. De inname van droge stof was lager op het rode klaverdieet. Melkproductie, melkvet, melkeiwit en 3,5% vetgecorrigeerde melk waren niet verschillend tussen het luzerne- en rode klaverdieet. De voerefficiëntie (pond melk per pond drogestofopname) was hoger op het rode klaverdieet. Droge stof, NDF en stikstofverteerbaarheid waren hoger bij koeien op het rode klaverdieet.

Een later artikel van de Wisconsin-onderzoekers gebruikte diëten met 65% ruwvoer. Het luzernekuilvoer bestond uit 5% maiskuilvoer, 47% luzernekuilvoer en 13% graskuil als percentage van het totale rantsoen droge stof. Het behandelingsdieet was 5% maïskuilvoer en 60% rode klaverkuil. De opname van droge stof was ongeveer 2,5 pond lager op het rode klaverkuilvoer. De melkproductie was statistisch niet anders. Energiegecorrigeerde melk was lager op het rode klaverdieet vanwege lager melkvet en melkeiwit. De voerefficiëntie was hoger op het rode klaverdieet. Melkureumstikstof was lager voor koeien die het rode klaverdieet kregen, terwijl de efficiëntie van het gebruik van droge stof, NDF en stikstof hoger was.

Een geschikt alternatief

Tom Kilcer van Advanced Ag Systems in New York herhaalde plotproeven waarin alfalfa- en rode klavervoeders werden vergeleken. Er waren drie locaties in New York met verschillende teeltdagen. We gebruikten het Cornell Net Carbohydrate and Protein System-model om metaboliseerbare energie (ME) en metaboliseerbare eiwit (MP) melkproductie te voorspellen. Het gebruikte dieet was 65% ruwvoer met 60% van het voer als maïskuil en 40% als luzerne of rode klaver.

Het gebruikte luzerne- en rode klavervoeder was 40% NDF. Het graanmengsel en de drogestofopname waren voor beide ruwvoeders gelijk. Het gebruikte luzernekuilvoer was 20% ruw eiwit. De drie voedergewassen van rode klaver waren 16,6%, 17,8% en 16,9% ruw eiwit. Het ruwe eiwit in de luzerne was 20%, 19,3% en 17,8%.

De tabel bevat de resultaten van deze dieetsimulaties. MP-melk was lager op locatie 1 doordat de rode klaver minder ruw eiwit bevat dan de luzerne. Zowel ME- als MP-melk waren hoger op locatie 2, voornamelijk vanwege een hogere NDF-verteerbaarheid in rode klaver. ME en MP-melk waren vergelijkbaar op locatie 3.

De resultaten van deze onderzoeken geven aan dat rode klaver een alternatief kan zijn voor luzerne. Een belangrijke factor bij deze beslissing is het bodemtype, de drainage en de pH van de grond. Rode klaver heeft een hogere vezelverteerbaarheid dan luzerne en minder oplosbaar en pensafbreekbaar eiwit. Dit zorgt voor meer pens onafbreekbaar eiwit en meer microbieel eiwit. De hoeveelheid van een bypass-eiwitbron in het zuiveldieet kan lager zijn bij het gebruik van rode klaverdiëten, wat de aangekochte voerkosten kan verlagen.

Een goedkopere eiwitbron kan worden gebruikt als vervanging voor aanvullend eiwit wanneer rode klaver wordt gevoerd. Er lijkt minder zorg te zijn voor een lagere drogestofopname wanneer rode klaver wordt gemengd met ander ruwvoer. Een ruwvoederanalyse zou de NDF-verteerbaarheid moeten omvatten om voordeel te halen uit rode klaver in de voeding van melkvee.

Dit artikel verscheen in het januarinummer van Hay &Forage Grower op pagina 15.

Geen abonnee? Klik om het gedrukte tijdschrift te krijgen.