Welkom bij
Moderne landbouw
!
De Gates Foundation financiert onderzoek naar het ontwikkelen van nieuwe genetisch gemodificeerde variëteiten van basisgewassen - waaronder rijst, zoete aardappelen en bananen - om grotere hoeveelheden vitamines en voedingsstoffen te bevatten. Veel ontwikkelingsorganisaties, waaronder de Alliantie voor Groene Revolutie in Afrika, distribueren wat zij 'verbeterde zaden' of hybride en genetisch gemodificeerde zaden noemen, met de belofte van hogere opbrengsten en financieel rendement voor arme boeren.
Maar de oplossingen voor ondervoeding bij kinderen zijn niet altijd afhankelijk van geld, GGO's of westerse expertise, stelt Alphonse Twinamatsiko, een boer en duurzame landbouwtechnicus uit het zuidwesten van Oeganda. Twinamatsiko werkt als consultant voor verschillende maatschappelijke organisaties, waaronder Go Organic Africa. "We hebben alles wat we al nodig hebben om ondervoeding aan te pakken", zegt hij.
In plaats van ideeën uit westerse landen te importeren, zoekt Twinamatsiko niet verder dan zijn eigen achtertuin waar een eenvoudige houten kooi, gebouwd voor minder dan $ 50, een mannetje en twee vrouwtjeskonijnen huisvest.
De 29-jarige is geboren en getogen in het Kabale District in het zuidwesten van Oeganda, waar meer dan 60 procent van de bevolking kleinschalige landbouw beoefent. Boeren verbouwen inheemse soorten sorghum, zoete aardappelen, erwten, bonen en maïs. Hoewel velen ook geiten en kippen houden, wordt vee zelden gegeten, maar eerder gereserveerd als een soort 'levende bankrekening' en verkocht om schoolgeld, land en medische noodgevallen te betalen.
"De meeste gezinnen eten maar één of twee keer per jaar vlees", zegt Twinamatsiko, "meestal tijdens religieuze feestdagen zoals Kerstmis en Eid, of bij bruiloften en begrafenissen."
Als gevolg van dit koolhydraatrijke dieet schat UNICEF dat 45 procent van de kinderen onder de vijf jaar in Kabale vormen van ondervoeding ervaart. Een van de meest voorkomende soorten is kwashiorkor , een energie-eiwittekort veroorzaakt door een gebrek aan eiwitten, ijzer en vitamine B12. Kwashiorkor kan leiden tot een achterblijvende groei en ontwikkeling, en de Wereldgezondheidsorganisatie schat dat ondervoeding de onderliggende oorzaak is van 45 procent van alle kindersterfte wereldwijd.
Maar waarom konijnen?
In 2012 studeerde Alphonse Twinamatsiko af aan het Baraka College in Kenia, waar hij duurzame landbouw en plattelandsontwikkeling studeerde. Het was in Kenia waar hij voor het eerst op grotere schaal konijnenkweekprojecten zag en vervolgens de technologie mee naar huis nam in Kabale, Oeganda.
Konijnen zijn efficiënter dan kippen of geiten, omdat boeren lokaal beschikbaar onkruid en vegetatie gebruiken om ze te voeren, in plaats van te vertrouwen op dure graanvoeders op de markt. Boeren in Kabale beweren dat konijnen op kleine schaal minder vatbaar zijn voor ziekten of sterfte dan kippen.
In 2012 voltooide Twinamatsiko een diploma in duurzame landbouw en plattelandsontwikkeling aan het Baraka Agricultural College in Molo, Kenia. Terwijl hij daar was, leerde hij over het intensief fokken van konijnen. Hoewel Twinamatsiko de dieren als kind recreatief grootbracht, beschouwde hij het nooit als een serieuze onderneming. Op het Baraka College kreeg hij echter de kans om huishoudelijke en grotere konijnenfokprojecten te bezoeken en meer te weten te komen over de voordelen ervan. Geïnspireerd door zijn ervaringen keerde Twinamatsiko terug naar het zuidwesten van Oeganda met als doel het fokken van konijnen te promoten.
Konijnen zijn om verschillende redenen een ideale vleesbron voor arme boeren in Kabale, stelt Twinamatsiko. De meerderheid van de boeren kan het zich niet veroorloven om graanvoer op de markt te kopen om kippen te houden, en ze hebben ook niet genoeg land om vee te laten grazen. In plaats daarvan kunnen konijnen worden gevoed met onkruid en wilde vegetatie, die lokaal beschikbaar en betaalbaar zijn voor boeren. Ten tweede zijn de kwetsbaarheid voor ziekten en het sterftecijfer lager bij konijnen dan bij kippen, vooral wanneer ze in verhoogde kooien worden gehouden. En tot slot is er een goede reden voor de uitdrukking "fokken als konijnen". Twinamatsiko zegt dat één hinde elk jaar vier tot zes nesten kan baren, wat meer dan 60 nakomelingen oplevert. Dat is een enorm rendement voor arme boeren die zelden vlees eten.
In 2013 werkte Twinamatsiko samen met een lokale arts, Dr. Anguyo Geoffrey, die een gemeenschapsgezondheidsorganisatie runt, de Kigezi Healthcare Foundation (KIHEFO). Dr. Anguyo signaleert regelmatig gevallen van extreme ondervoeding in het zuidwesten van Oeganda. Hij neemt zieke kinderen en hun verzorgers op voor revalidatiebehandeling in de kliniek van KIHEFO in Kabale. Samen begonnen Twinamatsiko en KIHEFO met het ontwikkelen van een fokprogramma voor konijnen met als doel konijnen te leveren aan arme boeren met kwetsbare kinderen. In mei 2015 bouwde KIHEFO een konijnenfokkerijcentrum in Kabale, en Twinamatsiko stroopte zijn mouwen op en ging aan de slag in de gemeenschap.
Twinamatsiko (links) en Atayo Benson tonen een nieuw bord bij KIHEFO's Rabbit Breeding Centre in Kyanamira, Kabale, in het zuidwesten van Oeganda. Het project van KIHEFO is het fokken van konijnen op grote schaal om gratis uit te delen aan arme boeren die een helpende hand nodig hebben. KIHEFO geeft konijnen en training om boeren te helpen hun eigen projecten te starten en te werken aan het verlichten van vormen van ondervoeding en armoede.
Vorig jaar openden Twinamatsiko en zijn collega's van Go Organic Africa de allereerste "Rabbit Joint" in Kabale-town. Twinamatsiko hoopt te bewijzen dat konijnenvlees net zo lekker kan zijn als varkens- of geitenbraadstukken, die in het gebied vaker voorkomen. Wekelijks koopt hij konijnen van boeren die deelnemen aan het project, waardoor ze extra gezinsinkomen kunnen genereren.
Er zijn nu meer dan 300 konijnen in het centrum, waaronder Californische, Nieuw-Zeelandse en Vlaamse reus, die typisch voor vlees worden gefokt. Via de ontwikkelingsprogramma's van KIHEFO krijgen arme huishoudens drie dieren (twee hinden en één dollar) en training, waardoor ze hun eigen projecten kunnen starten. Tot op heden zijn meer dan 100 boeren begonnen met het fokken van konijnen in hun achtertuin.
Emily Ninsiima, 28 jaar, is een kleinschalige boer die in het dorp Kicumbi woont. Ze is een alleenstaande moeder van twee jonge dochters. In 2014 kreeg ze steun van Twinamatsiko en KIHEFO om konijnen te fokken.
Emily Ninsiima kreeg konijnen en training van Twinamatsiko en KIHEFO's konijnenfokproject dat tot doel heeft ondervoeding bij kinderen te verminderen. Ze zegt dat er weinig risico is om konijnen groot te brengen. Beginnend met slechts één mannetje en twee vrouwtjes, is de populatie van Ninsiima snel uitgebreid. De vleesconsumptie van haar familie is het afgelopen jaar verdrievoudigd.
"Het heeft een groot verschil gemaakt", zegt Ninsiima, wiens konijnenpopulatie snel groeide. In de loop van een jaar verdrievoudigde ze de vleesinname van haar familie. Ze verkocht vijf van de konijnen, genereerde extra inkomsten en gaf er een paar weg aan haar buren, zodat ze hun eigen projecten konden beginnen. "Het kost niet veel tijd om ze te voeden en te verzorgen", legt Ninsiima uit, "en het risico op falen is laag." Ze wijst er ook op dat konijnen een grote hoeveelheid mest produceren, die ze verwerkt tot organische compost en mest voor haar veldgewassen.
Tegenwoordig traint Twinamatsiko boeren niet alleen hoe ze konijnen moeten fokken - hij bouwt nieuwe markten en koopt het overschot terug tegen een gegarandeerde prijs. Een paar maanden geleden opende hij de eerste "Rabbit Joint" (restaurant) in de stad Kabale, waar hij een kenmerkend gerecht van geroosterd konijn, koolsalade en gestoomde weegbree serveerde. Hij geeft toe dat het een uitdaging was om het publiek ervan te overtuigen dat konijnenvlees net zo lekker en wenselijk kan zijn als ander vlees dat meer de voorkeur heeft, zoals geit en varkensvlees.
Maar werken aan het veranderen van het culturele palet maakt allemaal deel uit van Twinamatsiko's grotere taak om duurzame oplossingen te ondersteunen voor ondervoeding bij kinderen, voedselzekerheid en economische ontwikkeling in Oeganda.
“Als boer moet je creatief zijn. Je moet innovatief zijn', zegt hij.
