Het is belangrijk om de negatieve effecten van fytaat in voer te verminderen bij het zoeken naar precisievoeding en efficiënte diervoeders. De diervoederindustrie heeft zich snel ontwikkeld, met wetenschap en innovatie die zorgen voor een beter begrip van dierbiologie, voer samenstelling, en voeding. Meer leren over fytaat en zijn interacties in het dier, we zijn het gaan begrijpen als een bron van waardevolle voedingsstoffen. Voerefficiëntie, dierenwelzijn en uiteindelijk winstgevendheid worden allemaal beïnvloed door fytaat.
Fytaat leren kennen:
Het is een bekend feit dat fytinezuur een gechelateerd organisch molecuul is dat zich bindt met essentiële voedingsstoffen zoals mineralen, vitamines, en aminozuren die dieren uit de darm kunnen hebben opgenomen en in het lichaam kunnen worden gebruikt. Daarom wordt het beschouwd als een anti-nutritionele factor in voer. We vinden fytaat in de meeste plantaardige voederingrediënten zoals zaden, bonen, granen en maïs.
De chemie achter fytaat:
Fytinezuur is een zesvoudige diwaterstoffosfaatester van inositol, ook wel inositolhexakisfosfaat of inositolpolyfosfaat genoemd. Het kan complexen vormen met metalen of eiwitten en daardoor hun biologische beschikbaarheid in het maagdarmkanaal verminderen. Fytaat of fytinezuur is de belangrijkste opslagvorm van fosfor in veel plantenweefsels, vooral zemelen en zaden.
Het basisprincipe van fytinezuur is om de zaden te beschermen tegen ontkieming in ongunstige omgevingen. Het wordt meestal direct naast of in de schil gevonden. In gunstige omgevingsomstandigheden, speciaal in de aanwezigheid van water breekt fytaat en komt het fosfor vrij dat nodig is voor het ontkiemen van zaden.
Enzymatische afbraak van fytaat in voer resulteert in een betere beschikbaarheid en opname van essentiële mineralen zoals fosfor en andere sporenelementen.
Negatief effect
Het effect van het fytaat in ons lichaam is meestal negatief, omdat het mineralen cheleert. Het bindt sterk aan voedingsstoffen zoals calcium, magnesium, zink, ijzer, vitamine B3 en laat het lichaam deze niet gebruiken. Fytaat beïnvloedt ook de werkzaamheid van spijsverteringsenzymen. Bij testen buiten het lichaam is gebleken dat het het vermogen van amylase om zijn werk te doen en zetmeel af te breken sterk vermindert. Het lijkt ook pepsine en trypsine te beïnvloeden, enzymen die ons lichaam gebruikt om eiwitten af te breken.
Positief effect
Fytaat is ook in staat om radioactieve stoffen en zware metalen te binden. Door dit te doen, kan het ons helpen ze te elimineren via stoelgang. Echter, er zijn andere, gezondere manieren om zware metalen te elimineren.
Fytaat kan ook als een soort antioxidant werken en daardoor sommige vrije radicalen elimineren. Fytaat bevat fosfor. Het enzymatisch breken van fytaat maakt fosfor vrij en verlaagt de voerkosten door de opname van fosforrijke ingrediënten zoals dicalciumfosfaat enz.
Hoe kunnen we de hoeveelheid fytaat verminderen en positieve voordelen behalen?
Enzymfytase breekt complexe fytaatmoleculen af en maakt de fosfor en andere voedingsstoffen beschikbaar voor gebruik door dieren. Fytase is al aanwezig in de zaden, maar om geactiveerd te worden heeft het water nodig. Het werkt het beste bij temperaturen die iets hoger zijn dan de lichaamstemperatuur (41°C) en pH-bereiken rond de 5, wat een licht zure omgeving is.
Fytase wordt inactief bij temperaturen hoger dan 55ºC (131ºF). Het kan zelfs worden vernietigd als het zaad (graan) wordt vermalen, zodat de temperatuur tijdens het maalproces boven de 55ºC (131ºF) komt.
Fytase wordt ook inactief als het gedurende langere tijd wordt ingevroren of bewaard. Hoewel het praktisch niet mogelijk is bij de productie van diervoeders, deze methode kan overal worden gebruikt, in hoogwaardige diepvriesproducten.
Een beter begrip van het fytaatmolecuul in de afgelopen jaren heeft geleid tot het besef dat nieuwe fytasen voordelen hebben die verder gaan dan de afgifte van fosfor. Van fytasen is aangetoond dat ze de anti-nutriënten effecten van fytaat in diervoeding verminderen door het af te breken, daarbij, verhoging van de beschikbaarheid van energie en aminozuren. Dit biedt het potentieel voor fytasen om de voerkosten verder te verlagen, vooral wanneer de prijs van energie en eiwit/aminozuren in diëten hoog is.
Naast het gebruik van fytase, verschillende andere methoden zouden kunnen worden onderzocht als gecombineerde strategieën, samen met regelmatig gebruik van fytase in voer.
Organisch zuur :
Het toevoegen van organisch zuur aan het voer kan de pH van het voer verlagen. Het helpt bij het activeren van fytase om fytaatmoleculen te breken.
probiotica:
Men heeft gezien dat probiotica, vooral lactobacillus, heeft de neiging om fytase te produceren. Het toevoegen van probiotica aan voer is een stijgende trend waarbij verschillende enzymen, waaronder fytase, vrijkomen in de darm. Fytase geproduceerd door probiotica vult fytase-enzymen aan en verhoogt de enzymatische afbraak van fytaat om fosfor vrij te maken.
Fermentatie:
Door ons voedsel verder te vergisten kunnen we het fytinezuur vaak sterk verminderen of zelfs elimineren.
Het formuleren van voer waarbij rekening wordt gehouden met het fytaatgehalte in het voeringrediënt is een andere manier om de aanwezigheid van fytaat in voer te verminderen. Hoog fytaat heeft een negatief effect op de darm en vermindert de prestaties. Anderzijds, het gebruik van fytase samen met probiotica en zuurteregelaar zou een gecombineerde strategie zijn om gebonden voedingsstoffen te onderzoeken, vooral fosfor en andere sporenelementen.
Referenties:
Famularo G et al, "Probiotische lactobacillen:een innovatief hulpmiddel om het malabsorptiesyndroom van vegetariërs te corrigeren?", Medische hypothesen 2005 65(6):1132-5.
Davidsson L, 2003, "Benaderingen om de biologische beschikbaarheid van ijzer uit complementaire voedingsmiddelen te verbeteren", Tijdschrift voor klinische voeding, 133:1560S-1562S
Anna Ptak et al., 2015, Phytase moduleert ileale microbiota en verbetert de groeiprestaties van de vleeskuikens, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0119770
